Afbeelding

Column Martien: De tandarts zei dwergtand tegen mij

Algemeen Column

Onlangs was ik bij de tandarts. Mijn verstandskies zat los. De tandarts zei dat dat kwam doordat ik twee dwergtanden als verstandskies had. Nu weet ik wel dat ik niet de grootste mens ben die ooit bij de tandarts binnen is gekomen, maar om nu over dwergtanden te beginnen vond ik wel heel opvallend. En toch is dat blijkbaar de reden dat mijn verstandskies los staat. Ik had wel al ooit van een dwergtandkarper (een soort vis), met de wetenschappelijke naam ook wel de Heterandria formosa genaamd, gehoord, maar die dwergtanden kende ik nog niet. Nu verwijzen dwergtanden niet naar het formaat van de mens die die tanden heeft, maar naar het feit dat de tanden zelf klein zijn. Nu weet ik alleen niet zeker of je het woord dwergtand nog wel mag gebruiken. Voor je het weet heb je de liga van de niet zo grote mensen achter je aan. Zo had ik laatst de vraag gesteld hoe een mannelijke indiaan heet. De vrouwelijke versie kende ik wel als ‘squaw’, maar de mannelijke versie was mij onbekend. Blijkbaar is dat een ‘brave’ (op zijn Engels uitgesproken). Ik kreeg wel de reprimande dat je het woord indiaan niet meer mag gebruiken, en dat we in de plaats daarvan ‘native American’ moeten zeggen, of het woord inheemse (waarmee wordt verwezen naar de personen die oorspronkelijk in een bepaald gebied woonden). Afgezien van het feit dat een inheemse ook iets anders kan zijn dan een indiaan, vraag ik me af wat de indiaan erger vindt: het feit dat wij hem of haar indiaan noemen of dat zijn of haar familieleden zijn afgeslacht door de Europeanen die naar Amerika vertrokken. Natuurlijk vind ik niet dat we mensen moeten beledigen en als we onze woordenschat daarvoor kunnen aanpassen dan vind ik dat we dat moeten doen, maar hoe ver moet je dan gaan? Dwergtand kan dan misschien ook niet meer. En dan had ik allicht niet meteen begrepen wat de tandarts zei toen ik daar in de stoel lag. Hoe het ook zij; ik ga ervan uit dat de tandarts niet uit was op een taalkundige discussie over het woord dwergtand, maar mij gewoon wilde zeggen dat de tand er op een gegeven moment uit zal gaan. Of mijn verstandskies in het nieuwe jaar los genoeg komt te staan om te laten trekken, weet ik niet, maar het bezoek aan de tandarts heeft toch maar mooi een column opgeleverd.